Stok fotoğrafçılığı 2016-Stock Photography 2016

Stok fotoğrafçılığı 2016-Stock Photography 2016

Merhaba,

Yeni bir yıla girmemizle birlikte stok fotoğrafçılığında son 5 yılı değerlendirmek ve bana blog yazılarım üzerinden ulaşan dostların sordukları sorulardan bir bilgi derlemesi yapmak için bir yazı yazayım dedim. Blog yazılarımdan aldığım geri dönüşlerde çok kez stok fotoğrafçılığı üzerine çalışmak isteyen ,bu işi bir gelir kapısı gören arkadaşlar ile iletişim içerisinde olduk. Elimden geldiği kadar hem fotoğrafçılık hemde stok fotoğrafçılığı sektörü hakkında bilgi vermeye çalıştım. Özetle anlatmak istediğim stok fotoğrafçılığının başlı başına bir iş olduğu,eğer mesleğiniz fotoğrafçılık değilse yada büyük sermayeler sahibi olupta hobi olarak yapmayacaksanız sonuçların hep hüsran olacağıydı.Neyse biraz stok fotoğrafçılığında benim gözümden son beş yılı değerlendirelim.

2010 yılında en iyi stock photography üzerine sektörün lider firması istockphoto idi. Istock,kendisine fotoğraf sağlayan “contributor” dediğimiz iştirakçilerine güzel kazanç seçenekleri sundu. Exculusive olanlara büyük paylar ve aramalarda üst sıralarda çıkma şansı, exculusive olmayanlara ucuza partner sitelerinde satış imkanı verdi. Her iki şekilde de kesinlikle iştirakçilerine kazandırdı. Fakat bu işe soyunan Shutterstock,Fotolia,Dreamstime,Alamy,Pond5 gibi siteler pazardan paylarını almak için iştirakçilerine daha büyük yüzde ile her satıştan yüksek pay vermeye başladılar.Bu arada Istock Getty image ile bir birliktelik gerçekleştirdi. Bu Istockphoto için malesef “bence” yanlış bir hamle oldu. Pazarı büyüttüğünü daha güçlendiğini zannederken iştirakçilerinin kazancını azalttı. Fiyat politikasında yaptığı yanlışlardan bir tanesi -ki bu büyük müşteri kaybı vermiştir- küçük boyutlu imajları belli kredilere bağlaması, exculusive olan fotoğrafçıların küçük boyutlu imajları satamamaya başlamasına sebep oldu. Sonrası zaten çorap söküğü gibi geldi. Shutterstock bu arada hızla büyümeye başladı ve iştirakçilerine satışları oranında büyütebilecekleri bir kazanç planıyla babacan amca sıfatıyla yaklaştı. Istocktan ayrılan exclusive fotoğrafçıların portfolyolarını paylaşması ile gerçekten imaj rakamı olarak çok büyüdü. (60 Milyon imaj) Fotolia Adobe ile partner anlaşması yaptı,bazı ufak siteler diğer kendinden büyüklere satıldı. Ya bırak geçmişi şimdi durum ne derseniz ,devam edelim.

Aslında yukarıda anlattığım bütün şeyler bir sonuca bağlanıyor bence. Sektör imaja doydu. Açıklamak gerekirse haftada Shutterstock üzerine yüklenen imaj sayısı 725.000’den fazla. rakam yanlış değil,fazla sıfırda atmadım ,yazıyla “yediyüzyirmibeşbin” Şu anda stok fotoğrafçılığı üzerine iş yapan 80’e yakın site olduğunu düşünürsek her hafta yükleyip satmaya çalıştığınız imajın neden hiç satılmadığını azıcık anlayabilirsiniz. Peki nasıl olacak bu iş?? Blogda yazdığım yazılar vasıtasıyla bana gelen geri dönüşlerden yola çıkarak düşünelim.

-Genelde söylenen “harçlığım çıksın” oluyor.

İlkokula giden bir çocuğun harçlığını 1 lira diye düşünürsek ve bu çocuğun ayda 20 lira harçlığı olsa. Hergün shutterstockta bir tane imaj satsanız ve 0.25 sent kazansanız bu rakam 23 lira gibi bir şeye tekamül eder. Fotoğraf çekebilen bir yetişkin olarak harçlığınızı siz hesap edin ve ne kadar satış yapmanız gerektiğini bulun. Buradan bence şu sonuç çıkıyor, bu bir meslek yada bir mesleğin ayrı bir kazanç kolu. Örnekle demir döküm atölyeniz olduğunu düşünün.Dökümleri yaptınız ,paranızı kazandığınız asıl iş döküm yapmak. Fakat o yaptığınız dökümlerin işlemesi olacaktır. İşlemeyide yaptınız ve dökümü müşterinizin istediği şekle getirdiniz. Bu döküm işleme işinin sonucunda bir atık madde olacaktır işte o atık maddeyi hurdacıya satarsınız,oda o maddeyi tekrar işler ve kullanılır hale getirir. Mesleği fotoğrafçılık olan bir kişi için stock fotoğrafçılığı elde kalan malzemenin stock pazarı üzerinden satılmasıdır. Diğer bir şekilse şöyle ki ,sadece stock fotoğrafçılığı için belli meteryaller toplayarak (modelli çekim, stillife çekim, editorial bir malzemenin çekimi gibi) çekim yapmak. Malesef şu zamanda bu şekilde çekim yaparak iyi paralar kazanmak çok zor. İyi sonuçlar alabilmek için harcadığınız para elde edeceğiniz gelirden çok yukarıda olacaktır. O yüzden halihazırda mesleği fotoğrafçılık olanlar için bu işi yapmak çok daha kolay.Sonuç,stok fotoğrafçılığı yaparak harçlığınızı çıkaramazsınız.

-Stok fotoğrafçılığı işine girmek istiyorum hangi makinayı alsam?

Stock fotoğraf pazarı artık öyle büyüdü ve genişledi ki bazı büyük siteler mobil fotoğrafları bile istiyor ve bu meteryaller satılabiliyor.Buradan şu sonucu çıkarmıyor muyuz, aslında elinizdeki akıllı telefonun kamerası fotoğraf çekmek ve satmak için yeterli. Önemli olan şey fotoğraftaki içerik.Buradan şu sonuca gelmek istiyorum. Öncelikle fotoğraf çekmek işi öğrenilmeli, belli bir seviyeye gelene kadar ,istenilen sonuçlar alınana kadar zaman harcanmalı araştırılmalı, bilgi sahibi olunmalı.Bu aşamada fotoğraf makinanızın pek bir önemi olmayacaktır. Tabiki megapikseli en yüksek,l ensi en pahalı, ışıkları en havalı makinelerimiz olsun isteriz.Alacağımız makina bize stok sitesine yüklemeye yeterli megapiksel çözünürlüğü sağlar ama yazımın önceki kısımında belirttiğim gibi 725.000 fotoğraf arasında satılacak olanı oluşturmamızı sağlamaz. Bunu oluşturacak olan bizleriz.Sözün özü makine “ilk etapta!!” önemsiz stok fotoğrafı için, asıl olan içerik.Şimdi içerik konusuna geliyorum.

-Ben fotoğraf çekiyorum,gayette güzel çekiyorum bu işe girmeli miyim? Para kazanır mıyım?

Bu aslında biraz nasıl çalıştığınıza bağlı. Malesef iyi fotoğraf çekmek, fotoğrafın kurallarını bilmek, teknik olarak yeterli olmak stok işi için yetmiyor. Sürekli takip etmek, trendler, özel günler, yerel günler,  zamanlar, kutlamalar vs. takip edilmeli, yapılmış olan fotoğrafları tekrar etmek dışında hiç yapılmamış olanı bularak onları fotoğraflamak daha fazla kazanç getiriyor. Zaten fotoğrafçılığınız iyi bilir aşamaya gelince stok fotoğrafında ne istenir sorusunu anlamanızda uzun sürmeyecektir. Düşünün ,milyonlarca imajla bir yarışmaya giriyorsunuz,burada sizin fotoğrafınızın satılması için bazı şeylerinin iyi olması lazım. Bu “bazı şeyleri” çok maddeli şekilde detaylandırabilirim ama uzun bir yazı olur. Sadece sizin odaklanmanız gereken şey önce kendinize göre iyi bir fotoğraf çıkartmak,sonra pazarın ihtiyacınıda karşılayıp en önemmlisi yazdığınız doğru anahtar kelimelerle müşterinin fotoğrafınıza ulaşabileceği şekilde siteye yüklemek.Burada başka bir değişken daha işin içine giriyor “ne kadar çok fotoğraf,o kadar çok müşteri karşına çıkma oranı” Bu bir gerçektir,çok ürününüzün pazarda olması demek satışınızı arttıracak en önemli etken,bunuda hatırlatmadan geçmeyeyim.

-Model sözleşmesi nedir? Nasıl yapılır? Nelere dikkat etmek lazım?

Model sözleşmesi modelin fotoğrafını Royality Free, yani kullanım koşullarına bağlı olmaksızın, birden fazla projede, istediğin sayıda telif ücretinin boyutuna göre belirlendiği kullanım şekline uygun hale gerien ,modelin imzaladığı belgedir. Kısaca model fotoğrafın satış haklşarını size verir. Yaptığınız anlaşmaya görede modele para ödersiniz yada arkadaşınızdır bedelsiz imza atar vs. Bu sözleşme her sitenin kendi indirme bölümünde bulunur. Bir stok sitesinin sözleşmesi diğerinde geçerli olmayabilir. Aslında bütün sitelerin sözleşmelerine baktığınızda hepsi aynı universal model release dediğimiz dünyaca geçerli sözleşmenin aynısıdır. Sadece her firma kendi logosunu adını vs. üst kısma yada alt kısıma yazmıştır.

Yukarıda bir örnek ekledim, biraz anlatalım model sözleşmesini

-ilk kısımda ingilizce olarak (ki olmak zorunda çünkü bütün sitelerde alternatif birkaç dil haricinde ingilizce var)  modelin bu sözleşmeyi imzaladığında fotoğraflarla ilgili satış ve yayın hakkını fotoğrafçıya devrettiğini ve hak talep etmeyeceğini anlatan kısım.Bunu modele okutmakta fayda var.Okuyamıyorsa anlatmalı ve gerçekten rızasının olmasını sağlamalıyız.

-Yazıların altında fotoğrafçının bilgileri ve yapılan çekimin tarihiyle ,çekimin tanımını istiyor.Çekimin tarihini doğru yazmanız gerek çünkü fotoğrafın Exif bilgilerinden tarihi görüp sizin yazdığınız tarihle örtüşmeyince reddedilme olasılığınız var.

-Diğer kısımda (sözleşmenin sağ tarafının en üstü) modelin fotoğrafı, herhangi bir kimliğinin fotoğrafı yada kimlik fotokopisinin iliştirileceği kısım.

-Onun altında modelin bilgilerinin yazılacağı eksiksiz doldurması gereken kısım. Mesela posta kodu yoksa orayada çizgi atılmalı, yok anlamında.Eksik bilgi var diye geri dönebiliyor.

-Son kısımda ise o model sözleşmesinin imzalandığına tanıklık eden şahit kısmı.Sahit tarihleri vs. doğru yazmalı yada siz yazın imza atsın.

Olmazsa olmaz şeyler imza, adres bilgileri ve tarihler.Sözleşmeyi kağıt olarak doldurttuktan sonra fotoğrafını çekip siteye yüklüyoruz.benim yüklediğim sözleşmeyi indirip rahatlıkla çıktısını alarak kullanabilirsiniz.

Son sözlere gelelim,her yazımda anlatmaya çalıştığım gibi bir kez daha vurguluyorum, Stok fotoğrafçılığı fotoğrafçılık mesleğinin başka bir koludur.Bunu bu şekilde anlayıp hobi olarak devam edebilirsiniz.Yada tamamen meslek haline getirebilirsiniz, zaten bu işe biraz eğilmeye başladığınızda ne demek istediğimi net şekilde anlayacaksınız.

Her zaman söylediğim gibi “Paylaşmak güzeldir” 🙂

İletişim içerisinde olmaktan çekinmeyin.

Sevgilerimle

Murat Emre

www.www.muratemre.com

Önceki yazılarım için;

“Stok Fotoğrafında Mobil Uygulamalar” yazım için BURAYA tıklayın.

“Stock Photography/Stok Fotoğrafçılığı” yazım için BURAYA tıklayın.

“Stock photography standard/stok fotoğraf standardı nedir?” yazım için BURAYA  tıklayın.

“Stock fotografciligi uzerine sık sorulan sorular” yazım için BURAYA tıklayın.