Stock – Stok Fotoğrafçılığı Üzerine Sık Sorulan Sorular

Stock – Stok Fotoğrafçılığı Üzerine Sık Sorulan Sorular

Merhaba,

Uzun zamandır bloğumda yazmakta olduğum Stok Fotoğrafçılığı üzerine yazdığım yazılara okuyucular tarafından farklı sorular ile pozitif geri dönüşler alıyorum. Okuyan ,yorumlayan ve geri dönüş yapan herkese teşekkür ederim. Bu yazımda gelen sorulardan yola çıkarak bir “Stock – Stok Fotoğrafçılığı Üzerine Sık Sorulan Sorular” yazısı düzenlemeye karar verdim. Sizlerden öncelikle blogda yazdığım yazıları okumanızı istiyorum sonrasında aklınıza takılan sorular için bana iletişim adresimden geri dönüş yapabilirsiniz.

1- Stock Fotoğrafçılığından iyi gelir elde edilebilir mi?

Bu soruya 7-8 sene önce düşünmeden “evet” cevabı verebilirdim. Şimdi ise malesef biraz düşünmek gerekiyor. Şöyle ki ; Artık stok fotoğrafçılığı bambaşka bir seviyeye geldi. Stok fotoğrafı satan siteler bir çıkmazın içerisine girdi, keza stok fotoğrafı üreten fotoğrafçılarda. Sitelere haftada yüklenen imaj rakamları 800 Bine yaklaştı. (800.000 rakamla yazınca büyüklüğü daha anlaşılıyor)  Siteler daha fazla müşteri çekmek için yeni planlar ortaya atmak yerine yanlış politika izleyerek stok fotoğrafı müşterisini kırdılar ve bu kayıp olarak geri döndü. Kendi kazançları çok yüksek seviyelere çıkarken stok fotoğrafı üretenlere çok az paylar vererek üreticiyi basit ürünler üretmeye sevk ettiler. Sektörün büyüklüğü ,devamlılığı olmayan üreticileri yarattı, hiç girilmeyen hesapların sayısı milyoları aştı. Kötü planlama, hep kazanma hırsı ve özensizlik sektörü aşşağıya çekti.

Kara tabloyu görmek yerine olaya pozitif açıdan bakalım. Şu anda stok firmalarının fazla olması bizlere ürünlerimizi farklı mecralarda satma olanağı sağlıyor. Hatalarını anlayan Stok Ajansları müşteri ve fotoğrafçı planlarında değişikliğe gitmeye başladı. Bazı ajanslar ayakta kalamadı ve kuvvetlerini başka ajanslarla birleştirdi, müşteri belli ajanslarda toplanmaya başladı.Sıkı çalışma, farklı bir galeri ve sürekli fotoğraf yükleyerek satış yapabilir seviyeye ulaşılabilir. Fakat malesef bu uzun bir süre ve iyi para kazanmak için yeterli değil.

2- Aylık kazancım harçlık çıkarmama yeter mi? Sizce aylık getirisi ne kadar olur?

Harçlıktan harçlığa fark var. Rakamlarla konuşmak en mantıklısı.Yeni başlayan birisi için (300 sağlam galeri fotoğrafı düşünelim.300 tane fotoğraftan tam 300ününde satıldığını düşünürsek 85 Dolar gibi bir rakam olur. Aylık olarak 300-350 liraya gelir. Harçlık için fena rakam değildir. Fakat bu fotoğrafların oluşturulması aşamasında harcanan  para ve emek karşısında pek anlam ifade etmez. Çünkü artık herkes çevresinde olan ,eline gelen yada bir yerde gördüğü objeleri çekiyor. Stok fotoğrafçılığı farklı bir çalışma tarzı ve fotoğrafçılığın bambaşka bir kolu,örnekle Düğün Fotoğrafçılığından yada Moda Fotoğrafçılığı nasıl bir fotoğrafçılık koluysa Stok fotoğrafçılığınada o şekilde bakılmalı ,bunun dışındaki haller size iyi bir gelir sağlamaz.

Düz mantıkla bakmak yerine (yani ne kazanırım zihniyeti) sürekli masraf yapmadan fotoğraf üretip, galeri oluşturmak ve zamana bırakmak ,en önemliside oradan gelecek gelire bel bağlamamak en mantıklısı gibi geliyor. Cevap artık stok fotoğrafçılığı belli bir seviyeye kadar gelir kapsı değildir. Stok fotoğrafı çekip para kazanacam diye makine alırsanız makinenin parasını çıkartmanız iyi çalışma ile şu şartlarda 1 yılı geçer.

3-Stok fotoğrafı çekmek için hangi makineyi almamı önerirsiniz?

Stok fotoğrafı için bir makine önermek başlangı seviyesi için pek mantıklı değil. Bence iyice araştırıp, bütçenize uygun, kullanmayı seveceğiniz, sonuçlarındaki renk düzenini beğeneceğiniz, kolay kullanabileceğiniz, fotoğraf çekmeyi size sevdirecek bir makina alabilirsiniz. İyi derecede stok fotoğrafı çekmek için makina tavsiyesi isterseniz mail atın, karşılıklı konuşalım,tartışalım.

4-Ne tür konularda,konseptlerde yada içerikle fotoğraf satılabilir?

İşte bunu bende bilmiyorum. Yeni olan, pazarda çok fazla olmayan herşey bazende en fazla olan şeyin farklı tekrarı çok satabiliyor. Stok sitelerinin yayınladığı çok satan fotoğraflar bölümünü takip etmek gerekiyor. Aslında çok satanı bilmek gibi bir şans kimsede yok. Asıl iş bence herşeyi (yani çevremizdeki,aklımıza gelen herşeyi) çerekerek ki bunları çekerken iyi fotoğraf standardını yakalayarak satışa göndermek en mantıklısı. Yani en azından ben öyle yapıyorum.

5-Stok Fotoğrafçılığı eğitimi veriyor musunuz?

Şu zamana kadar herhangi birisine eğitim vermedim. Topluca olursa düşünebilirim. Çevremdekilere çok kez nasıl olabileceği konusunda bilgileri paylaşmışımdır. Piyasadaki eğitimlerin nasıl olduğunu tahmin ettiğim için sizleride belli bir yere yönlendirmek istemem. Sadece tavsiye olarak eğer eğitim alacaksanız alacağınız eğitimin içeriğine iyice hakim olmadan eğitime yazılmayın. Neyi öğrenmek istediğinizi kuruma yada şahısa açıkça söyleyin. Ya bak burda “stok fotoğrafçılığı eğitimi varmş ,hadi yazılalım” gibi bişey yapmayın. Sorun, araştırın, talep edin. Kötü sonuçlar alan tanıdıklarım oldu.İlla tavsiye isterseniz İFSAK eğitimlerine bir göz gezdirin. Hem fotoğrafçılarla tanışırsınız hem eğitim alabilirsiniz. Hatırlatayım eğitimin içeriği hakkında pek bilgim yok, Lütfen yetkililerle konuşun.

6-Stok sitesine yüklediğim fotoğrafım kabul edilmiyor, neden?

Siteler artık daha seçici olmaya başladı. Ret yemenin pek çok sebebi olabilir. Benim deneyimlerime göre sıralama şöyle

-Satılabilir bir fotoğraf olmaması. (saçma bir fotoğraf olması,mesela kalorifer peteğinin içindeki tozları çekmiş adam)

-Fotoğraf kalitesinin düşük olması (alıcı gözüyle bakıldığında yetersizlik)

-Fotoğrafın teknik olarak yetersiz olması (renk düzenlemesi-netlik-noise fazlalılığı-açı hatası vs.)

-Model sözleşmesi gerekmesi yada gönderilen model sözleşmesinideki teknik hatalar (kalabalık bir yerde önce modeliniz var ,peki arkada yüzü belli olan insanlar? Onlar içinde model sözleşmesi yollamak gerekir)

-Fotoğrafta sözleşme gerektiren alanlar olması(arka planda ikon olan bir bina, özel mülkiyetler, yüzü belli olan insanlar vs.)

-Fotoğrafta telif hakkı olması (duvarda bir sanatçının eseri, tanımlayıcı yazarı belli olan yazı vs.)

-Tanımlanamayan dilde yazılmış yazılar. (şiddet,ırkçılık v. söylemi olabilir)

Aklıma gelen bunlar, bunların dışında farklı bir sebep sunuluyor ise iyice okuyup, itiraz etmek faydalı olabiliyor. Tekrar yüklemeniz ve itirazınızın sonucunuda yüklediğiniz fotoğraflar yine ret yemesin diye editöre not gibi kısımlara eklemek gerekiyor.

7- Stok sitesi ile ilgili vergi durumları nasıl oluyor?

Genelde siteler Amerika menşeyli olduğu için sizden bir form doldurmanız isteniyor. Formda ise sizin Amerikan vergi sistemine dahil olmadığınızı tebliğ etmenizi istiyorlar. Bunu nasıl tebliğ edeceksinzi, tabiki pasaportunuzu istiyorlar:) Bunun sonucunda size kazancınızı vergisi kesilmiş halde gönderiyorlar. Sizlik bir durum yok,sadece o formu doğru şekilde doldurmanız gerekiyor.

8- Stok fotoğrafçılığı için Fotoshop bilmem gerekiyor mu?

Bence fotoğrafçı olmak için Fotoshop bilmek gerekli, kaldı ki stok fotoğrafçılığı için kesin gibi. Hiçbir müdehale yapmasanız bile fotoğrafınızdaki modellerin üzerindeki marka ve logoları silmeden ancak fotoğrafınızı Editorial olarak satabilirsiniz. Renk düzenlemesi, ışık düzenlemesi vs. zaten artık tamamen gerekli şeyler. Öğrenmekten bir zarar gelmez, açın bakın, inceleyin, video izleyerek çalışın, yayınları takip edin. Zor olan bu devirde öğrenmemek, çevremizde milyonlarca kolay ulaşılabilir bedava kaynak var.

9-Ekipman konusunda ne tavsiye edersiniz?

Öncelikle internetten sıkı araştırma yapmanızı tavsiye ederim. Artık Google istediğimiz ,aradığımız şeyler dışında bambaşka bin tane şeyide önmüze koyuyor. İlk aşama her açıdan (fiyat,kullanım,özellik,teknik vs.) iyi araştırma. Ekipman konusunda tavsiye etmek için bütün ekipmanları bilmek lazım. Ben benim işimi görenleri biliyorum marka model hepsine hakim olamam o sebeple Sirkecide Hayyam Çarşısında güvendiğim ,sevdiğim bir arkadaşım var ona yönlendiriyorum. Çarşıya girince 1. kata çıkıyorsunuz Micro Foto dükkanın adı ,orada Selçuk diye sorun. Gidin ,aklınızdakini anlatın, sorular sorun, bi çayınızı için, alacağınız ürünü elinize alın ,inceleyin.

10-Model sözleşmeleri her site için aynı mıdır? Modele sadece bir sözleşme imzalatmak yeterli mi?

Her sitenin kabul ettiği bir model sözleşmesi var. Blogda yazdığım bir yazıda bu konudan bahsetmiştim. Orada bir örnek sözleşmede ekledim. O sözleşme her site için geçerli olan sözleşmedir. Yazıyı detaylıca incelersniz nasıl doldurulacağı,nelere dikkat etmeniz gerektiğinide yazdım. Model sözleşmesi ile siz o modelin o çekimdeki fotoğrafların satabilmek için izin almış oluyorsunuz. Bu fotoğrafların sosyal medyada (instagram,facebook,twitter vs) model yada fotoğrafçı tarafından kullanılmasında bir sakınca yoktur.

11- Birden fazla siteye fotoğraflarımı yükleyebilir miyim?

Eğer bir site ile Exculusive fotoğrafçı olarak anlaşmadıysanız (her stok sitesinde böyle bir özellik yok) istediğiniz kadar  siteye fotoğraflarınızı yükleyebilirsiniz. Bazı siteler fotoğraf bazlı olarak “sadece bu sitede var” gibi bir özellik yarattı. Buna Exculusive Image diyoruz. Faydası şu; hem o fotoğrafın satışından daha fazla pay alıyorsunuz hemde aramalarda o fotoğrafınızla ilgili anahtar kelime yazıldığında daha önde çıkıyor. Bana göre bir sitede yada imaj bazlı olarak exculusive olmanın şu anda bir faydası yok. Özellikle Istock sitesinde Exculusive olanlar büyük oranda bu seçeneği terk etmeye başladı. Bence birden çok siteye yüklemek pazarda dağılmış olan müşterinin önüne daha fazla ürününüzün gitmesini sağlamaktır. Ben bir siteye odaklanmak istiyorum derseniz karlı olan sistemdir. Yani sadece bir siteye yükleyeceksiniz fotoğraflarınızı bu özelliği olan siteye yükleyin ve orada exculusive olun.

12-Fotoğrafıma dijital müdahaleyi (Fotosoplamak) ne oranda yapmalıyım?

Fotoğrafınızı en iyi seviyeye getirene kadar dijital müdahale yapın. Bunda dezavantajlı bir durum yok. Sizin fotoğrafınızla aynı konsepte sahip diğer fotoğrafları inceledikte sonra onlar fotoğraflarına dijital müdahale yapmamış olsalar bile sizin fotoğrafınızı iyileştirmek/daha çok satılır hale getirmeniz satışınızı arttırır. Örnekle 2 tane manav düşünün bir tanesi elmalarını satarken silmeden tezgaha koyuyor, diğeri ise tezgahındaki her elmayı parlatıp, silip öyle müşteriye sunuyor,sizce hangisi daha çok satar. Tabiki ikinci örnekte verdiğimiz manav. Aşırıya kaçmadan, fark yaratabilecek şekilde yada en kötü diğerleri gibi olacak şekilde dijital müdahalenizi yapın ve öyle onaya gönderin.

13-Tarihi mekanlar için Property Release/Mekan Sözleşmesi almalı mıyım?

Tarihi kamu malları için property release almanıza gerek yoktur, çünkü alınacak bir şahıs yoktur,halkın malıdır. Bu gibi kamu malı olarak çekilen mekanlar için (eğer fotoğraf sadece mekanı betimliyorsa) Editorial fotoğraf vasfıyla satış yapılabiliyor. Bazı stok sitelerinin bu gibi mekanları listeleştirdiği sayfaları var buradan ulaşılabilir. Ama bir dişçi muaynehanesi için yada özel dizayn bir ev için sahibinden sözleşme almanız gerekir. Hatta dövmesi olan bir kişiyi çektiyseniz dövme açık şekilde görünüyorsa o dövmeyi yapan zanaatkardan da sözleşme almalısınız. Burada bütün olay fotoğrafın sorumluluğunun fotoğrafçı üzerinde olduğunu kanıtlamak. Site bendeki fotoğrafların satışıyla ilgilenirim, yasal sorumluluk fotoğrafçıdadır gibi bir politika izler. Bu sebeple sözleşme haline getirebileceğiniz herşeyi sözleşme ile bağlayın.

14-Fotoğrafçılıkla ilgilenmek istiyorum, Stok fotoğrafıda çekmeli miyim?

Kesinlikle! Stok fotoğrafçılığının en büyük getirisi fotoğrafçılığınızı geliştirmesinde olacaktır. Şöyle ki; fotoğrafı geliştirmek için ne gerekir,bol bol fotoğraf çekmek. Stok fotoğrafçılığı içinde aynı şey geçerli, birde bunu maddi kazanca dönüştürürken satılabilir fotoğrafın standardını öğrenmek gibi bir avantajı var. Yeni başlayanlar için stok fotoğrafçılığı çektiğiniz fotoğrafa bir amaç kazandırır, azda olsa maddi getirisi ile motivasyonunuzu sağlar. Bence fotoğrafçı olmak için yola çıkmayın, bu işi profesyonel olarak yapmak bambaşka bir durum. Hobi olarak devam eden işinize stok fotoğrafı ile maddi gelir, motivasyon,amaç ve bilgi kazandırın. Sonrasında eğer fotoğraf çekebildiğinize inanır ve bunu bir meslek olarakta yapmak istediğinizi düşünürseniz işte o zaman ben fotoğrafçı olacam dersiniz.

Soru cevap yazım umarum yardımcı olmuştur. Sizden istediğim diğer yazılarımıda okumanız. Malesef Türkiyede bilgiyi paylaşmak ya yüksek bedeller karşılığı verilir yada paylaşılmaz. Soru sormaktan, paylaşmaktan ,okumaktan ve okuduklarımızı uygulamaktan çekinmeyelim.

Sevgilerimle

Murat Emre

www.www.muratemre.com

Önceki yazılarım için;

“Stok Fotoğrafında Mobil Uygulamalar” yazım için BURAYA tıklayın.

“Stock Photography/Stok Fotoğrafçılığı” yazım için BURAYA tıklayın.

“Stock Fotoğrafçılığında Mobil Uygulamalar” yazım için BURAYA tıklayın.

“Stock – Stok Fotoğrafçılığı Üzerine Sık Sorulan Sorular”  yazım için BURAYA tıklayın.