Stock Photography/Stok Fotoğrafçılığı

Merhaba,

Bloğun bu kısmında biraz stock fotoğrafçılığı hakkında deneyimlerimi yazmak istiyorum.Fotoğrafçılığa başladığım senelerde birlikte fotoğraf çektiğim kişiler özellikle stok fotoğrafa yönelmemi, çektiklerimi belirli sitelere yüklememi tavsiye ettiler.Bana göre hep stok fotoğraf fotoğrafçılığın memuriyeti gibi gelmişti.Konuşmalarımızda pek çok kez stok fotoğrafçılığına karşı çıktım.İki sene önce başladığım bu yeni sektörden (özellikle yeni bir sektör gibi bakıyorum çünkü fotoğrafçılığın ayrı bir kolu gibi yada farklı bir meslek gibi) hem haz almaya hemde para kazanmaya başladım.Tabi birazda mahçup olarak şimdi çevremdekilere stok fotoğrafı çektiğimi söyleyebiliyorum, bu yazıyı ise bir özür mahiyetinde yazmak istedim.Neyse, biraz stok fotoğrafçılığından bahsedeyim.

Belirli bir fotoğraf türü, modeli yada stili beklenmeden her türlü yüksek fotoğraf standardında çekilmiş fotoğraflarınızı sergileyebileceğiniz ve satabileceğiniz kocaman bir pazar.Stok fotoğrafçılığı sektörü öyle büyük ki, belirli temalar üzerinde çalışabilirsiniz, hergün çektiklerinizi yükleyebilir yada sadece bir alanda (makro-portre-manzara vs.)  ürettiğiniz çalışmalarınızı satmayı denebilirsiniz. Bir fotoğrafın satılabilir olması için kaliteli bir imaj olması ( kaliteli imaj: dosya boyutu, ışık yeterliliği, teknik yeterlilikler ve izin konuları) yeterli.Büyük küçük bütün ajanslar artık ( ben ilk başladığım zamanlar bu böyle değildi, pek çok kez fotoğraflarımı basit sebeplerden reddettiler) yüklenen imajları kabul edip satışa koyabiliyor.Hatta bazı ajanslar akıllı telefonlarla çektiğimiz kaliteli görseller için farklı koleksiyonlar oluşturdu.Ajansları tanıtmaya geçmeden önce biraz “bence” minimum kabul edilebilir bir stok fotoğrafı nasıl olmalı onu anlatayım.

Genelde ajanslar beyaz fon üzerinde çekilmiş, ışık dengesi, netliği ve temizliği yapılmış her fotoğrafı kabul ediyor.Bu herhangi bir obje yada insan olabilir.Yeterki sunulacak görsel beyaz dengesi ayarlanmış, ışığı obje/model üzerinde dengeli dağılmış, netliği belirli bir seviyede olsun.Şimdi bu maddeleri biraz açalım.

Beyaz dengesi hepimizin bildiği gibi ışığın obje/model üzerine düştüğünde fotoğrafımıza aksettirmiş olduğu objenin gerçek baskı rengidir.Bunu gerçekleştirmek içinse ortam ışık ısısıyla ışık kaynaklarımızın ısısını denkleştirmemiz gerekir.Bunu pek çok makine otomatik olarak yapar fakat stüdyo ışığı kullanıyorsak her çekim öncesi ayarlamamızı yapmamız gerekiyor.(Bkz. Beyaz ayarı/White balance) Beyaz ayarını doğru olmaması ne demek? Obje/model renginin baskı aşamasında renklerinin gerçeğine uygun olmaması, gerçek renk gibi görünmemesi.Fotoğrafımızı doğru ayarlarda çekmiş olabiliriz fakat o fotoğrafa uyguladığımız filtreler/renk düzeltmeleri fotoğrafımızın gerçek rengini değiştirir.Fotoğraf mükemmel görünebilir ama stok siteleri bu işlemi genelde imajı satın alacak müşterinin yapmasını ister.Bu sebeple biz gerçek rengi ayarlamalı/bulmalı ve o şekilde satışa sunmalıyız.Bu stok fotoğrafçılığında başlangıç aşaması için hem kabul edilen imaj sayınızı arttıracak hemde standardı ve standart olamayanı anlamanızı sağlayacak.Bütün bunları aşmanın basit yolu ise RAW yani henüz işlenmemiş kök fotoğraf çekip kullanmaktır.Fakat RAW çekseniz bile ortamın ışık ısınını bilmeniz gerekmekte.Belli standardı yakaladıktan sonra renk düzenlemesi yapılmış yada rötuşlanmış fotoğrafları kolaylıkla kabul ettirebilirsiniz.Bu sadece giriş aşamasında kabul edilmeyen fotoğraf sayısını azaltmak için.

Işığın Obje/model üzerinde dengeli dağıtılması konusu biraz parafılaşın kullanım şekliyle alakalı.Bunun için biraz deneyimli olmak,kontrol edilebilir ışığa hakim olmak gerekir.Beyaz fon üzerinde çekilen obje/yada modelin ışık dengesi (en basit anlatımıyla sağ ve sol tarafına düşen ışığın/yansımanın/gölgenin eşit olması) kurulmalı, fon yeterli şekilde aydınlatılmalı, ışık patlamalarından ve fonla obje/modelin sınır çizgilerine dikkat edilmeli.Stok ajansları genelde temiz beyaz fon fotoğraflarını hızlı şekilde kabul ediyor ve müşteriler ise genelde satın alıp ya kullanıyor yada arşivine katıyor.Çünkü görseli fondan ayırma işlemi diğer fon renklerine göre daha basit ve kullanışlı.Yani grafiker gibi düşünmek gerekiyor.

Netliğin belirli bir seviyede olması ise şöyle, genelde fotoğraflarımızı bokeh alanlarına hesap ederek, alan derinliklerini çekim amacına hizmet edecek şekilde ayarlıyoruz.Peki beyaz, siyah yada renli fonda çekilmiş bir obje/model hangi ölçüde net olmalı.Bu biraz sizin isteğinize kalmış ama benim tecrübelerime göre 1.2/1.4/1.8 gibi netliğin belli bir bölgede olduğu diyaframlar stok fotoğrafın kabul edilebilirliği için tehlikeli bir seviye.Eğer obje/model fotoğrafımızda ana konumuzu anlatmıyorsa kısık diyafram aralıklarında fotoğraf çekilmeli ve kısık diyaframa uygun düşecek kadar obje/model aydınlatılmalı.Diyafram açıldıkça flu alan artacak bu konunun anlatım şeklimize göre kabul edilebilirliği azaltacak.Örnekle bir antik vazoyu beyaz fonda çekeceksek vazonun bulunduğu kenarlar ve alanlar kesinlikle net olmalı, müşteri imajı yakınlaştırdığında alt kısmıyla üst kısmı arasında netlik farkı görmemeli.Tabi bu anlattıklarım eğer vazoyu kesit, makro yada belirli kısımlarıyla çekip satmayı planlamıyorsak.

Bir diğer konu varki asla atlamamız gerekiyor, model yada mekan izinleri.Haklı olarak stok siteleri satışa sunacakları hiçbir imaj için risk almak istemezler.Fotoğrafınızda bulunan her bir model için ayrı bir model sözleşmesi imzalatmış olmanız gerekmekte.Bu model sözleşmelerine birde modelin herhangi bir kimliği (pasaport-sürücü belgesi-nüfus cüzdanı vs.) iliştirilmiş olmalı.Çekim esnasında çekime şahitlik eden bir kişininde imzası ile sözleşme tamamlanmaya yakındır.Neden tamamlanmaya yakındır diyorum, çünkü ajanslar kesinlikle sözleşmelerinde taviz vermiyor.Çekim zamanı, çekim sebebi, modelin kişisel bilgileri model sözleşmesi üzerinde eksiksiz olmalı.Bazı model çekimlerinde eğer modelinizin vücudunda dövmesi var ise ve bu dövme tamamen fotoğrafta yer alıyorsa dövmeyi yapan dövme sanatçısından da bir mekan/mülkiyet izni istenebiliyor.Bu nedenle kesinlike içerisinde model olan fotoğraflarımız kabul edilmeyecek “model release/model sözleşmesi” dedikleri belgenin yüklenmesi beklenecek, satışa sunulmayacaktır.Başka bir tür ise model izin belgesi gerektirmeyen stok fotoğrafı işinde “editorial fotoğraf” adı verilen ve ticari amaç içermeyen görsellerdir.Bu türü stok fotoğrafı işine başladığınızda zaten daha derinlemesine anlama fırsatınız olacak.

Genel konularıyla stok fotoğrafçılığının ana hatlarından bahsettim.Ana hatlarıyla bile kolay bir iş olmadığını umarım anlatabilmişimdir.

Biraz aktif stok sitelerinden bahsedelim. Ben kendi çalıştığım sitelerden birebir deneyimlerimi burada aktaracağım.

Istockphoto en ünlü stock görsel ajansı.Kayıt sonrası bir yazılı sınav ve 10 tane deneme görseli ile iştirakçilerinin fotoğraf satışına izin veriyor.Genelde beyaz fonda çekilmiş yeterliliğe sahip bütün imajları kabul ediyor.Birim satıştan çok kazandıran ,çok fazla müşteriyi barındıran fakat satışları çok hareketli olmayan bir site.Farklı koleksiyonları daha satılabilir halde farklı gruplandırarak satışa sunuyor.Kesinlikle fotoğrafla ilgili açıklamanıza, tanımlamanıza ve anahtar kelimelerinize dikkat etmelisiniz.Bazen bir tane anahtar kelime için fotoğrafınızı kabul etmeyebilir.Toplu fotoğraf yüklemek için kullanabileceğiniz kullanıcı dostu yazılımları var.Akıllı telefonunuzdan satışlarınızı ve istatistiklerinizi takip edebileceğiniz uygulamasıda mevcut.Benim yüklemekten keyif aldığım, satış yapılması zor bir ajans.Bazen fotoğraf kabul aşamasında anlamsız işler yapsalarda 4-7 gün arası yüklediğiniz imajları kontrol edip satışa sunuyor.Haftalık 999 tane görsel yükleyebilirsiniz.Kesinlikle stok fotoğrafı standartlarını öğrenebileceğiniz bir ajans.

Shutterstock yeni başlayan stok fotoğrafçıları için moral kaynağıdır.Sadece en iyi 10 görselinizi kontrol ederek (bu görseller standartlarının altında ise reddetmekten çekineceklerini sanmıyorum) sizi ajansa kabul ederler.Bütün görsellerinizi ( imaj kalitesi yeterli olmalı) hızlı şekilde kabul eder.Hemen satışa sunar, çok hızlı şekilde satış yapabilirsiniz.Kolay bir yükleme arayüzü vardır.Yükleme yaptıktan sonra yüklemelerinizle ilgili bir mail gönderir ve en geç 2 gün içerisinde kabul edilip edilmediğini açıklar.Görsellerinizi toplu şekilde yüklemek için bir arayüz programı yoktur fakat Istock gibi akıllı telefonlarınızdan satış durumunuzu ve istatistiklerinizi takip edebilirsiniz.Kendi kataloğunuzu oluşturabilirsiniz, bu kataloğu paylaşabilir satışlarınızı arttırabilirsiniz.

Adobe stock Fotolia stock ajansını satın aldı. Photoshop içerisinden imaj seçimine izin veriyor. Bu özellik ile vektörel imajlarınızın daha hızlı satılabileceği bir mecra.Büyük getirisini görmedim. İleriki zamanlarda belki hızlanır.

Dreamstime stok ajansı en yeni olduğum ajans.Görsel yüklemelerinde kabul süreleri biraz uzun.Kolay bir kullanıcı yükleme paneli var fakat sitenin iştirakçiler için olan kısmı biraz karışık.Satışlardan diğer ajansların ortalaması bir pay veriyor. Birden fazla ajansla çalışacaksanız kesinlikle tavsiye ederim.Çok fazla deneyimim olmasada güven veren bir ajans.Görsel yüklemede FTP programı yada akıllı telefonlar için bir uygulaması yok fakat FTP yüklemelerine (ftp programları ile) izin veriyor.

Yazımın sonuna geldim, stok fotoğraf ile ilgili kapanış sözlerim şu şekilde olabilir.Stok fotoğrafı asla hafife alınacak bir konu değil.Devamlılık ve sürekli takip isteyen bir iş.Bütün siteler hevesli şekilde başlayıp 100 görsel sonrasında iştirakçiliği bırakan hayalet kullanıcılarla dolu.En beğenilen fotoğrafları takip etmek, sürekli portfolyolara bakmak, benzerlerini yada çağrışımla birlikte yaratıcı görseller üretmek başarının anahtarı.Her işte olduğu gibi stok fotoğraf için gerçekten çok zaman harcamak gerekiyor.Hobi olarak yapılabilecek bir iş değil yada hobi olarak yaparsanız kazancınızda ona göre şekilleniyor.Örnekle bir fotoğrafın çekimi ,düzenleme, yükleme süresini toplamda 1 saat olarak düşünürsek ,1.000 fotoğraf 42 gün gibi bir zaman etmektedir.10.000 fotoğraf ise bir yıldan fazla süre hiç ara vermeden fotoğraf hazırlamak demektir.Sık sık fotoğraf üretip yüklemek en akıllıcası.Kesinlikle fotoğraf biriktirmeyin.Sürekli fotoğraf çekip yüklemek ,standartlara dikkat etmemenin sonucu alınan ret mailleri hem hevesinizi kırar hemde büyük zaman kaybına sebep olur.Stok fotoğraf ile ilgili anlatacaklarım bu kadar, faydalı olmasını dilerim.

Sorularınız için sayfamdaki iletişim bölümünden yada [email protected] adresime mail atarak bana ulaşabilirsiniz.

Sevgilerimle

MuratEmre

not: İçerik, bilgiler ve anlatım izin alınmadan kullanılamaz.

“Stock Photography/Stok Fotoğrafçılığı” adlı yazım haricinde diğer yazılarım burada.

“Şampiyonla çekimler tamamlandı.” yazım için BURAYA tıklayın.

“Yeni çekim yeni gezi” yazım için BURAYA tıklayın.

“Bosna-Hersek Güzeli ile Haftasonu” yazım için BURAYA tıklayın.

“Stok Fotoğrafında Mobil Uygulamalar” yazım için BURAYA tıklayın.

“Stock Photography/Stok Fotoğrafçılığı” yazım için BURAYA tıklayın.

“Thailand/KohSamui” yazım için BURAYA tıklayın.

“Ladame Butik çekimleri” yazım için BURAYA tıklayın.

“2013 Photoshow Portraits” yazım için BURAYA tıklayın.

“Yeni studyo çalışması-Moda Tasarım-Modellik” yazım için BURAYA tıklayın.

“Backstage Video – Sahne Arkasi” yazım için BURAYA tıklayın.

“Şampiyonla çekimler tamamlandı.” yazım için BURAYA tıklayın.

“Bahadırlar Tekstil – Le Mirage markası ile çalışma yaptık.” yazım için BURAYA tıklayın.